Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 1-10

DOI:

Sport i kultura fizyczna w obradach i aktach ustawodawczych polskiego parlamentu w latach 1989–2011

Karolina Rogowska

Cel badań. Celem badań jest przedstawienie dorobku ustawodawczego dotyczącego sportu przed transformacją ustrojową, w okresie transformacji i po niej. Materiał i metody. W pracy zastosowano głównie metodę monograficzną, metodę ustalania faktów historycznych oraz metodę indukcyjną i dedukcyjną. Wyniki. Aktywność parlamentarna Sejmu IV i V kadencji była niewielka, nie przyniosła w dziedzinie sportu żadnych ważnych zmian. Większość projektów ustaw nie doszła nawet do trzeciego czytania. Wśród parlamentarzystów brak było zgodnego, konsekwentnego i spójnego działania. Nie było też porozumienia ze stroną rządową w wielu kwestiach. Nie wykorzystano w pełni możliwości legislacyjnych. Wnioski. Rozwój kultury fizycznej, w tym sportu, zależy znacząco od usytuowania zarządzania sprawami sportu w strukturach administracji rządowej, a także od tego, jakie są struktury organizacyjne zarządzania sportem wraz z 7 € no deposit bonus. Parlamentarzyści Sejmu III kadencji nie wypracowali właściwego sposobu, aby skutecznie zwiększać finansowanie sportu. Brak aktywności ustawodawczej spowodował zastój w rozwoju kultury fizycznej w trakcie trwania III, IV i V kadencji sejmowej. Nadal widoczny był wpływ poprzedniego systemu.
Słowa kluczowe: parlament, prawo, ustawy, sport, kultura fizyczna

Sport and physical culture in the debate and legislative records of the Polish parliament in years 1989–2011
Background. The aim of the paper is to present the legislative output concerning sport before, during, and after the Polish political transformation. Material and methods. Mainly the monographic method, the method of determining historical facts, as well as the induction and deduction methods were applied in the article. Results. The activity of the Parliament of the 4 ^th and 5 ^th term of office was low and it did not bring any important changes for sport. The majority of draft laws did not even reach the third reading. There was lack of agreeable, consistent, and coherent action among members of parliament. No agreement with the government side could also be noticed in many issues. The legislative opportunities were not fully seized. Conclusions. The development of physical culture, including sport, significantly depends on the location of sports issues management in the government administration structures, as well as on what the organizational structures of sports management are like. Members of Parliament of the 3 ^rd term did not elaborate the correct manner to effectively increase sport funding. The lack of legislative activity caused stagnation in the development of physical culture during the 3 ^rd , 4 ^th , and 5 ^th Parliament term. The influence of the former system was still visible.
Key words: Parliament, law, acts, sport, physical culture

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 11-27

DOI:

Dziedzictwo igrzysk olimpijskich a polityka Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego

Adrianna Banio, Ewa Malchrowicz-Mośko, Adam Omorczyk, Mateusz Rozmiarek

Koncepcja dziedzictwa masowych wydarzeń sportowych zarysowała się w latach 90 XX w. Wtedy też zrodziły się pierwsze pytania o plusy i minusy organizacji tego typu imprez, nie tylko w aspekcie gospodarczym, ale także ekologicznym i społeczno-kulturowym. W tym czasie zaczęto używać słowa „dziedzictwo” w dyskursie naukowym. Za granicą analizy skutków oddziaływania wydarzeń sportowych prowadzone są od kilkunastu lat. W Polsce jest to jednak temat stosunkowo rzadko poruszany w badaniach naukowych. Takie rozważania są natomiast niezwykle potrzebne, nie tylko dlatego, że już organizowaliśmy turniej piłkarski UEFA EURO 2012, ale także z powodu pojawienia się pierwszych prób organizacji igrzysk olimpijskich. Celem artykułu jest ukazanie bieżących trendów w zarządzaniu masowymi imprezami sportowymi na przykładzie igrzysk olimpijskich, tj. kreowania dziedzictwa w sferze ekonomicznej, ekologicznej oraz społeczno-kulturowej. Przedstawiono również polityczne aspekty organizacji tego największego święta sportu.
Słowa kluczowe: dziedzictwo olimpijskie, igrzyska olimpijskie, MKOl, wydarzenia sportowe, zarządzanie sportem

The legacy of the Olympic Games and the policy of the International Olympic Committee
The concept of sporting mega-events legacy was created in the 1990s. At that time, the first questions about the advantages and disadvantages of organizing this type of events arose, not only in the economic aspect but also in the ecological and socio-cultural context. Simultaneously, the notion of ‘legacy’ entered the scientific discourse. The effects of sporting events influence have been analysed for over a dozen years abroad. In Poland, however, it is not a frequent topic of scientific research, although this type of academic reflection is essential in our country, not only owing to the UEFA EURO 2012, which has already been organized, but also because of the first attempts to organize Olympic Games in Poland. The aim of this article is to show current sporting mega-events management trends on the example of Olympic Games, i.e. to outline the creation of the positive legacy in the economic, ecological, and socio-cultural spheres. Political aspects of organizing the largest sports celebration were also presented.
Key words: Olympic heritage, Olympic Games, IOC, sporting events, sport management

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 28-42

DOI:

Środowisko rodzinne a poziom aktywności fizycznej dzieci

Anna Ostrowska-Karpisz, Małgorzata Siekańska, Agnieszka Wojtowicz

Cel badań. Celem badań było poznanie zależności pomiędzy środowiskiem rodzinnym a poziomem aktywności fizycznej dzieci. Materiały i metody. Badaniom poddano 191 osób (65 dzieci, 65 matek oraz 61 ojców). Dzieci należały do grupy osób aktywnych fizycznie, natomiast wśród rodziców znalazły się osoby zarówno aktywne, jak i nieaktywne fizycznie. W badaniach wykorzystano Kwestionariusz KŚRS do oceny środowiska rodzinnego, Kwestionariusz IPAQ do oceny poziomu aktywności fizycznej oraz ankiety własnej konstrukcji. Wyniki. Głównym predyktorem środowiska rodzinnego powiązanego z poziomem aktywności fizycznej dzieci okazały się dobre relacje interpersonalne w rodzinie. Chłopcy częściej niż dziewczęta prezentowali aktywność o wysokiej intensywności. Między rodzicami a dziećmi stwierdzono rozbieżności w zakresie form podejmowanej aktywności oraz motywów i form zachęcania do niej. Wnioski. Poziom aktywności fizycznej dzieci związany jest z różnorodnymi czynnikami środowiska rodzinnego (np. poprawnymi relacjami interpersonalnymi w rodzinie, tradycjami).
Słowa kluczowe: rodzina, aktywność ruchowa, tradycje sportowe

Family environment and the level of children’s physical activity
Background. The purpose of the article was to examine the relationship between the family environment and the level of physical activity among children. Material and methods. The group of respondents consisted of 191 people (65 children, 65 mothers, and 61 fathers). The examined children belonged to the group of physically active people, while the parents were active or inactive physically. In the research, the KŚRS questionnaire for athletes’ family environment evaluation, the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ), and an own questionnaire were applied. Results. Good interpersonal relations in the family turned out the main family environment predictor of the level of physical activity among children. The analysis concerning gender differences in the context of physical activity showed that boys more often than girls presented high-intensity activity. Also, discrepancies were observed between the parents and children regarding the forms of activity, as well as motives and ways of encouragement. Conclusions. The results of research showed that the level of children’s physical activity was connected with a variety of factors of the family environment (e.g. good interpersonal relations in the family, traditions).
Key words: family, physical activity, sports traditions

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 43-58

DOI:

Kultura fizyczna w stylu życia uczniów katowickich liceów ogólnokształcących

Anna Gniezińska, Karol Bar, Karolina Kostorz

Cel badań. Kultura fizyczna jest pojęciem płynnym i wieloznacznym, a styl życia to jeden z ważniejszych czynników warunkujących zdrowie każdego człowieka. Celem badań było poznanie miejsca kultury fizycznej w stylu życia uczniów katowickich szkół licealnych. Materiał i metody. Badania przeprowadzono w 2017 r. wśród 200 uczniów liceów katowickich. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z autorskim kwestionariuszem. Wyniki. Kultura fizyczna stanowiła dla badanych uczniów szkół licealnych istotną wartość. Wnioski. W kwestii zwiększenia świadomości zdrowotnej uczniów należy jeszcze wiele zrobić, gdyż poziom ich wiedzy w zakresie zdrowia fizycznego nie jest właściwy. Zwiększony wymiar godzin zajęć wychowania fizycznego nie przyniósł oczekiwanych efektów w postaci bardzo dobrego przygotowania młodzieży do uczestnictwa w kulturze fizycznej.
Słowa klucze: młodzież, edukacja, styl życia, kultura fizyczna

Sports and exercise in the lifestyle of high schools students in Katowice
Background. Physical culture is a fluid and ambiguous concept, and lifestyle is one of the most important factors that determine the health of every human being. The aim of the research was to get to know the position of physical culture in the lifestyle of Katowice high school students. Material and methods. The study was conducted in 2017 in the population of 200 students of Katowice high schools. The diagnostic survey method with the authors’ own questionnaire was applied. Results. The analysis of the results showed that physical culture was a significant value for high school students. Conclusions. There is still a lot to be done in terms of increasing the health awareness among students, as their level of physical health knowledge is not correct. The increased dimension of physical education classes did not bring the expected effects in the form of very good preparation of youth to participate in physical culture.
Key words: young people, education, lifestyle, physical culture

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 59-73

DOI:

Edukacja fizyczna ludzi w późnej dorosłości na przykładzie Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

Marta Koszczyc, Tadeusz Koszczyc

Cele badań. W pracy podjęto próbę przedstawienia obrazu ludzi w późnej dorosłości z perspektywy uczestnictwa w edukacji pozaformalnej, jaką jest Uniwersytet Trzeciego Wieku w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Celem badań było poszukiwanie związków pomiędzy czynnościami wyznaczonymi w programie pedagogiki zdrowotnej i rekreacyjno-sportowej a nadawaniu wartości ciału przez ucznia późnej dorosłości w UTW–AWF we Wrocławiu. Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone w nurcie badań jakościowych w grupie słuchaczek UTW–AWF we Wrocławiu. Zastosowano metodę narracji autobiograficznej z wykorzystaniem techniki wywiadu narracyjnego. Wyniki. Na postawie analizy wypowiedzi seniorek można sądzić, że powodem, dla którego człowiek starzejący się podejmuje działania w obszarze kreacji cielesnej, jest samoświadomość potrzeb i ograniczeń wynikających z inwolucji cielesności. Ponadto uczestnictwo w UTW ogranicza negatywne skutki społeczne związane z przejściem na emeryturę. Wszystkie kobiety biorące udział w badaniu nadały wysoką rangę intelektualizacji (wykłady). Przypisywały także duże znaczenie kreowaniu relacji międzypokoleniowych. Wyniki badań ukazały również, że prowadzący sprostali oczekiwaniom seniorek co do jakości zajęć. Wnioski. 1. Obraz współczesnego seniora wpisuje się w dwie najbardziej znane teorie starzenia się, tj. aktywności i wycofywania. 2. Narratorki wybierały najczęściej formy zajęć o znaczeniu zdrowotnym i utylitarnym. 3. Edukator kultury fizycznej z UTW przyczynił się do zmiany postrzegania cielesności w życiu codziennym.
Słowa kluczowe: edukacja pozaformalna, wartość ciała, wzory cielesności we współczesnej kulturze

Physical education among people in late adulthood on the example of the University of the Third Age at the University School of Physical Education in Wrocław
Background. In this study, an attempt was made to present people in their late adulthood from the perspective of their participation in non-formal education, namely the University of the Third Age at the University School of Physical Education in Wrocław. The aim of the study was to identify the impact of health pedagogy and sports and recreational curriculum at the University of the Third Age on the perception of the body value among the late adulthood students. Material and methods. The study was performed as qualitative research. The method of autobiographical narrative was applied with the technique of narrative interview. Results. The seniors’ statements suggest that the reason why an aging person takes actions in the area of bodily creation is the self-awareness of the needs and limitations resulting from the involution of corporeality. In addition, participation in the University of the Third Age reduces the negative social consequences of retirement. All participants ascribed a high significance to intellectualization (lectures) and to creating intergenerational relations. Additionally, the trainers met the seniors’ expectations regarding the quality of the classes. Conclusions. 1. The image of a contemporary senior is consistent with the two most widely known theories of ageing, i.e. activity and withdrawal. 2. The narrators most often chose classes of health-related and utilitarian impact. 3. The physical culture educators contributed to a change in the participants’ perception of corporality in everyday life.
Key words: non-formal education, value of the body, models of corporality in contemporary culture

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 74-85

DOI:

Historyczne podłoże edukacji włączającej na gruncie legislacyjnym w Szkocji

Maciej Lenicki

Cel badań. Celem badań była ocena procesu legislacyjnego wdrażania i budowania koncepcji edukacji włączającej w szkockim systemie edukacyjnym. Ważnym elementem, który należy podkreślić, jest promowanie edukacji włączającej w szeroko pojętym środowisku edukacyjnym. Materiał i metody. Główną metodę badawczą stanowiła analiza dokumentów. Uwzględnia ona interpretację wewnętrznych oraz zewnętrznych dokumentów pod ich kątem jakościowym. Na podstawie przeglądu aktów prawnych dokonano analizy przebiegu wdrażania procesu edukacji włączającej w szkockim systemie oświaty na przełomie ostatnich dziesięcioleci. Wyniki. Włączenie każdego dziecka do systemu oświatowego działającego według zasad nowo pojmowanej edukacji stało się priorytetem rządu szkockiego, czego dowodem jest wiele aktów prawnych i policies. Powodem tego była ewolucja nowego pojęcia edukacji włączającej, które rozprzestrzeniło się w Europie w latach 80. XX w., w czego następstwie wiele krajów i organizacji międzynarodowych zaczęło publikować swoje akty prawne, aby nadążyć za filozoficznymi zmianami w edukacji. Ich ważnym elementem są prawa dziecka, które promują integrację, a nie segregację. Od tego momentu uważano, że wszystkie dzieci powinny uczyć się w szkołach ogólnodostępnych i być traktowane indywidualnie. Wnioski. Dzięki takiemu podejściu szkocki rząd stworzył prawo zapewniające wszystkim uczniom równy dostęp do edukacji, adekwatny do ich potrzeb i możliwości. Było to potrzebne ze względu na rosnącą liczbę osób potrzebujących dodatkowego wsparcia w nauczaniu.
Słowa kluczowe: edukacja, prawo, Szkocja

The Scottish legal background of inclusive education from a historical perspective
Background. The aim of the paper is to evaluate the legislative process of implementing and developing the concept of inclusive education in the Scottish educational system. The promotion of inclusive education in the broadly understood educational environment is an important element to be highlighted. Material and methods. The main research method was document analysis, with the qualitative interpretation of internal and external documents. they served to investigate the implementation of inclusive education in the Scottish educational system at the turn of the last decades. Results. The inclusion of each child in the newly perceived educational system has become a priority for the Scottish government, as evidenced by numerous acts and policies. The reason was the evolution of the new notion of inclusive education that spread throughout Europe in the 1980s. This was followed by publishing legal acts by many countries and international organizations to keep up with the philosophical changes in education. The rights of the child which promote integration as opposed to segregation are an important legal element. From that moment, it has been maintained that all children should learn in mainstream schools and be treated individually. Conclusions. Owing to this approach, the Scottish government has created law ensuring equal access to education for all students, adequately to their needs and capabilities. This intervention is needed in the context of the growing number of individuals who require additional support in learning.
Key words: education, law, Scotland

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 86-91

DOI:

Nadwaga i otyłość a występowanie bólów kręgosłupa u studentek fizjoterapii

Diana Celebańska, Krystyna Gawlik

Cel badań. Celem badań była ocena związku między nadwagą, otyłością a bólami kręgosłupa oraz weryfikacja korelacji pomiędzy tymi zmiennymi w grupie młodych kobiet kończących studia na kierunku fizjoterapii. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 41 losowo wybranych studentek fizjoterapii III roku studiów licencjackich. Dokonano pomiaru wysokości i masy ciała oraz obliczono wskaźnik BMI. Do oceny dolegliwości bólowych części lędźwiowej kręgosłupa zastosowano Kwestionariusz Oswestry. Dla analizowanych zmiennych ilościowych wyznaczono podstawowe statystyki opisowe. Odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu zestawiono i skorelowano ze wskaźnikiem BMI. W celu znalezienia związku między wskaźnikiem BMI a niepełnosprawnością zastosowano analizę wariancji oraz Test Levene’a jednorodności wariancji. Wyniki. Analiza wskaźnika BMI wykazała, iż nadmiarem masy ciała charakteryzowało się 29% badanych studentek (nadwaga 17%, otyłość 12%). Średnia wartość BMI wynosiła 24,8 kg/m ² . Jak wykazała analiza kwestionariusza Oswestry, 78% badanych doświadczyło bólów kręgosłupa, a dolegliwości o charakterze dużym i bardzo dużym odczuwało 22% studentek. U większości stwierdzono niewielki (61%) i mierny (27%) stopień niepełnosprawności. Analiza wskaźnika BMI względem stopnia niepełnosprawności wykazała związek istotny statystycznie (F _{niepełnospr.} (2, 38) = 8.72, p < 0,001). Wnioski. Większość badanych studentek doświadczyła bólów kręgosłupa, a znaczny odsetek (30%) charakteryzował się nadmierną masą ciała. Wykazano istotny statystycznie związek pomiędzy wskaźnikiem BMI a stopniem niepełnosprawności. Konieczne wydaje się położenie większego nacisku na profilaktykę zdrowotną w programie studiów.
Słowa kluczowe: BMI, bóle krzyża, fizjoterapeuta, kwestionariusz Oswestry

Effects of overweight and obesity on back pain in female physiotherapy students
Background. The aim of the study was to assess the relationship between overweight, obesity, and back pain, and to verify the correlations between these variables in a group of young female physiotherapy graduates. Material and methods. The study group comprised 41 randomly selected physiotherapy third year students. Body height and body mass were measured, and BMI was calculated. Pain in the lumbar spine was assessed with the Oswestry Low Back Pain Questionnaire. Basic descriptive statistics were determined for the analysed quantitative variables. The questionnaire answers were compared and correlated with BMI. We used analysis of variance and the Levene’s test for homogeneity of variance to establish correlations between BMI and disability. Results. BMI analysis demonstrated that 29% of the students were characterized by excess body mass (17% overweight, 12% obese); mean BMI equalled 24,8 kg/m2. Furthermore, 78% of the respondents experienced back pain, with high and very high intensity complaints reported by 22%. Most students presented minimal (61%) and moderate (27%) level of disability. A statistically significant correlation was found between BMI and the degree of disability (F _disability (2, 38) = 8.72; p < 0.001). Conclusions. Most physiotherapy students in the study group experienced back pain, and a substantial percentage (30%) were characterized by excessive body mass. A statistically significant correlation was demonstrated between BMI and disability level. It seems necessary to put more emphasis on health prevention in university curricula.
Key words: BMI, low back pain, physiotherapist, Oswestry Low Back Pain Questionnaire

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 92-104

DOI:

Ocena jakości życia pacjentów po udarze niedokrwiennym mózgu

Eugeniusz Bolach, Bartosz Bolach, Jakub Ptak

Cel badań. Celem pracy była ocena wpływu płci, czasu od wystąpienia udaru oraz strony dotkniętej niedowładem na jakość życia pacjentów po udarze niedokrwiennym mózgu. Materiał i metody. Badaniem objęto 34 pacjentów (18 kobiet i 16 mężczyzn) po udarze mózgu w wieku 51–78 lat. Czas, jaki upłynął od udaru w chwili badania mieścił się w przedziale od 0,3 roku do 4 lat. Wśród badanych przeważali pacjenci z niedowładem połowiczym po prawej stronie. Badanie zostało wykonane w celu oceny odległych wyników leczenia. Pierwszą grupę stanowili pacjenci, których udar miał miejsce nie wcześniej niż 3 miesiące i nie później niż rok od badania, do drugiej grupy należeli pacjenci, którzy przebyli udar kilka lat temu. Do oceny subiektywnych wskaźników jakości życia wykorzystano 30-punktową wersję skali SIP zaadaptowaną dla udarów mózgu (Stoke-Adapted 30-Item Version of the Sickness Impact Profile). Wyniki i wnioski. Chorzy, u których czas po przebytym udarze był krótszy od roku, znaczne niżej oceniali swą jakość życia w porównaniu z pacjentami, którzy przebyli udar kilka lat wcześniej. Badani najbardziej odczuwali obniżenie jakości życia w zakresie mobilności i poruszania się, natomiast najmniej w odniesieniu do swego stanu emocjonalnego. Płeć nie odgrywała znaczącej roli w ocenie jakości życia pacjentów.
Słowa kluczowe: jakość życia, udar mózgu, płeć

Evaluation of life quality among patients who underwent an ischaemic brain stroke
Background. The aim of the study was to evaluate the influence of sex, time from the onset of a stroke, and the body side affected by the paresis on life quality among patients who underwent an ischaemic brain stroke. Material and methods. The research involved 34 patients (18 women, 16 men) aged 51–78 years who had suffered from a stroke. The time from the stroke onset ranged from 0,3 to 4 years. Most patients presented with right side hemiplegia. The research was performed to evaluate long-term treatment effects. In the first group included patients who were affected by the stroke between 1 year and 3 months before the study. The second group consisted of those who underwent stroke several years earlier. The subjective factors of life quality were assessed with the stroke-adapted 30-item version of the Sickness Impact Profile. Results and conclusions. The patients with the time from stroke onset shorter than 1 year evaluated their life quality significantly lower than those who had been affected by the stroke several years earlier. The lowering of life quality was reported mainly in the mobility and movement dimensions; it referred to the emotional condition the least. The patients’ sex did not significantly impact on the life quality assessment.
Key words: life quality, cerebral stroke, sex

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 105-113

DOI:

Aktywność sportowa a poziom samooceny kobiet niesłyszących

Marta Wieczorek, Aleksandra Sadziak, Ryszard Bartoszewicz

Cel badań. Celem badań było rozpoznanie i porównanie poziomu samooceny u kobiet niesłyszących, podejmujących systematyczną aktywność sportową i jej niepodejmujących. Materiał i metody. Badanie zostało przeprowadzone wśród kobiet niesłyszących nieuprawiających sportu oraz wśród reprezentantek Polski w piłce siatkowej kobiet niesłyszących. Metodą badawczą był sondaż diagnostyczny, a narzędziem – kwestionariusz samooceny Rosenberga w polskiej adaptacji Dzwonkowskiej i wsp. Wyniki. Większość badanych kobiet niesłyszących nieuprawiających sportu miało niski poziom samooceny. Natomiast w grupie respondentek uprawiających sport większość charakteryzowała się przeciętnym lub wysokim poziomem samooceny. Wnioski. Aktywność sportowa może być czynnikiem podnoszącym poziom samooceny. Gdy jest ona wyższa, zwiększa się także akceptacja siebie i wzmacnia poczucie własnej wartości.
Słowa kluczowe: samoocena, niesłyszący, sport osób niepełnosprawnych

Sports activity and the level of self-esteem among deaf women
Background. The aim of the research was to identify and compare the self-esteem level in deaf women involved and not involved in systematic sporting activity. Material and methods. The study was carried out among deaf women not practising any sport and among members of the Polish deaf women’s volleyball team. The research method was a diagnostic survey, with the tool of the Rosenberg’s Self-Esteem Scale in the Polish adaptation by Dzwonkowska et al. Results. On the basis of data analysis, it was found that the majority of the studied deaf women not practising any sport presented a low self-esteem. However, in the group who practised sport, most women were characterized by average or high self-esteem. Conclusions. Sporting activity may be a factor contributing to an increase in self-esteem. A higher self-esteem results in enhanced self-acceptance and self-worth are.
Key words: self-esteem, the deaf, sport in the disabled

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 114-128

DOI:

Możliwości rozwoju turystyki winiarskiej na Dolnym Śląsku

Karolina Królikowska, Edyta Pijet-Migoń

Cel badań. Celem badań było przedstawienie wstępnej oceny winnic dolnośląskich pod kątem ich działalności w zakresie udostępniania turystycznego. Przeanalizowano funkcję turystyczną winnic dolnośląskich oraz formy ich udostępniania zwiedzającym, jak również jednostkowe produkty turystyczne składające się na ich ofertę enoturystyczną. Materiał i metody. Na podstawie zebranych informacji, a także analizy kierunków i uwarunkowań rozwoju turystyki winiarskiej w Polsce i na świecie, w tym wytycznych zawartych w międzynarodowych dokumentach, poddano dyskusji możliwości oraz wskazane kierunki rozwoju tej formy turystyki na Dolnym Śląsku. Źródłem informacji były strony www i Facebook prezentujące winnice oraz wizyty w wybranych winnicach. W razie potrzeby uzupełnienia tych informacji kontaktowano się bezpośrednio z przedstawicielami winnic. Do analizy wybrano winnice na podstawie broszury Winnice dolnośląskie wydanej przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, która jest aktualnie podstawowym materiałem promocyjnym winiarstwa w tym rejonie. Wyniki. Dolnośląskie winnice spełniają wszystkie elementy produktu turystycznego. Znalazło to wyraz w postaci utworzenia w 2018 r. Dolnośląskiego Szlaku Piwa i Wina, którego celem jest promocja lokalnego piwa oraz wina, a także Dolnego Śląska. Wnioski. Biorąc pod uwagę wytyczne zawarte w międzynarodowych dokumentach, rozwój enoturystyki powinien spełniać założenia turystyki zrównoważonej.
Słowa kluczowe: winnice, udostępnianie turystyczne, szlaki winiarskie

Prospects for wine tourism development in Lower Silesia
Background. The purpose of the article was to present an initial assessment of Lower Silesian vineyards in terms of their activity within wine tourism. The tourist function and facilities of Lower Silesian vineyards, as well as associated individual tourist products in their enotourist offer were analysed. Material and methods. On the basis of the collected information and the analysis of the directions and conditions of enotourim development in Poland and worldwide, including the guidelines included in international documents, the opportunities of wine tourism development in Lower Silesia were discussed. Vineyards’ websites and Facebook profiles, as well as vineyard visits served as the basic source of information. If necessary, the representatives of vineyards were contacted directly in order to complete data. The vineyards for analysis were selected on the basis of the brochure ‘Vineyards of Lower Silesia’ published by the Lower Silesian Agricultural Advisory Centre (DODR), which is currently the basic promotion material concerning winemaking in the region. Results. Lower Silesian vineyards meet all the requirements of a tourist product. This was reflected in the creation of the Lower Silesian Beer and Wine Trail in 2018, whose aim is to promote the local products and the region itself. Conclusions. According to the guidelines included in the international documents, the development of enotourism should meet the assumptions of sustainable tourism.
Key words: vineyards, tourist facilities, wine trails

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 129-142

DOI:

Wypadki wśród turystów podejmujących jesienią pieszą aktywność górską na obszarze Tatr Polskich – analiza za rok 2016

Marta Gawlas

Cel badań. Przedstawienie, pod względem przestrzennego rozmieszczenia, wypadków górskich mających miejsce jesienią wśród turystów podejmujących pieszą turystykę górską w Tatrach Polskich. Materiał i metody. Do przeprowadzenia analizy posłużono się danymi pochodzącymi z elektronicznej kroniki Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Badaniem objęto okres od 23 września do 21 grudnia 2016 r. Wyniki. Największą liczbę wypadków górskich odnotowano na obszarze Tatr Wysokich. Lokalizowały się one w 22 różnych miejscach, ale najczęściej na Szpiglasowej Przełęczy, Zawracie, na Rysach i w okolicach Morskiego Oka. Wnioski. Do głównych elementów środowiska przyrodniczego, które mogły przyczynić się do zajścia wypadku, zakwalifikowano: pokrywę śnieżną, eksponowany teren, mgłę, zachmurzenie, opad śniegu, niską temperaturę i oblodzenia, wysokość, silny wiatr, skalne podłoże i spadające kamienie.
Słowa kluczowe: Tatrzański Park Narodowy, wypadkowość, Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, piesza turystyka górska

Accidents among autumn hiking tourists in the Polish Tatras: analysis for 2016
Background. The aim of the paper was to present autumn mountain accidents in the Polish Tatra Mountains among hiking tourist, in terms of their spatial distribution and causes. Material and methods. The analysis involved data from the electronic chronicle of the Tatra Voluntary Rescue Service. The study covered one of the four calendar seasons, autumn, i.e. the period from September 23 to December 21, 2016. Results. The greatest number of mountain accidents happened in the High Tatras. Mountain accidents were located in 22 different places, most often in the Szpiglasowa Pass, Zawrat, Rysy, and the Morskie Oko region. Conclusions. The main elements of the natural environment that could have influenced the occurrence of the mountain accidents included: snow cover, exposed terrain, fog, cloudiness, snowfall, low temperature and icing, altitude, strong wind, rocky ground, and falling stones.
Key words: the Tatra Mountains, the Tatra National Park, mountain accidents, Tatra Voluntary Rescue Service, mountain hiking

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 143-150

DOI:

Znaczenie nostalgii we współczesnej turystyce. Historyczne eventy sportowe a marketing terytorialny

Ewa Malchrowicz-Mośko, Adam Omorczyk

Artykuł porusza zagadnienia związane ze znaczeniem nostalgii we współczesnej turystyce. Jako przykłady zaprezentowano zjawiska nostalgicznej turystyki sportowej oraz turystyki kulinarnej związanej z wild food foraging. W pracy poruszono też kwestię historycznych eventów sportowych i ich znaczenia dla budowania wizerunku miast i regionów turystycznych. Dziedzictwo sportowe w postaci historycznych eventów sportowych zapewnia alternatywę dla zhomogenizowanych, komercyjnych i bardzo drogich imprez sportowych, których organizatorzy przywiązują niewielką wagę do miejsca rozgrywania zawodów. Historyczne eventy sportowe dają szansę na zrównoważony rozwój turystyki. W pracy uzasadniono potrzebę troski o dziedzictwo kulturowe związane ze sportem w regionach turystycznych.
Słowa kluczowe: nostalgia, heritagizacja, historyczne eventy sportowe, marketing terytorialny, wizerunek miast i regionów

The significance of nostalgia in modern tourism. Historical sports events and territorial marketing
In the article, the authors show the significance of nostalgia in modern tourism. They also describe the problem of historical sports events and their role in the development of the image of cities and tourist regions. It turns out that nostalgia is a more and more popular trend in modern tourism. Many tourists visit places related with historical events or special occasions. The situation of territorial marketing is also presented before, during, and after the sports events. The host cities must prepare all infrastructure for the show. Therefore, many smaller and greater businesses expand and try to adjust their offer for the tourists. The article includes many examples of nostalgia in modern tourism and historical sports events so that the reader can perceive the whole complexity of the issue.
Key words: nostalgia, heritagization, historical sports events, territorial marketing, image of cities and regions

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 151-166

DOI:

Założenia programowe Niemieckiego Związku Gimnastycznego w Polsce w latach 1921–1939

Marlena Wyskok, Tomasz Jurek

Cel badań. Celem badań było ukazanie założeń programowych Niemieckiego Związku Gimnas­tycznego w Polsce (Deutsche Turnerschaft in Polen) w latach 1921–1939 na podstawie kwerendy materiałów archiwalnych, prasy turnerskiej oraz literatury przedmiotu polskiej i niemieckiej. Materiał i metody. Materiał badawczy stanowiły źródła zdeponowane w archiwach niemieckich i polskich oraz prasa turnerska z okresu międzywojennego (zwłaszcza organ DTP ,,Mitt­eilungen der Deutschen Turnerschaft in Polen”). W przeprowadzonych badaniach została wykorzystana metoda analizy źródeł historycznych, indukcji, dedukcji, syntezy, a także metoda porównawcza. Wyniki. Niemiecki Związek Gimnastyczny w Polsce działał na terenie II Rzeczypospolitej w latach 1921–1939. Była to największa organizacja zajmująca się kulturą fizyczną wśród ludności niemieckiej w Polsce, licząca ponad 6 tys. członków. Związek czerpał z ponad 100-letniej tradycji niemieckiego turnerstwa, zapoczątkowanego przez Fryderyka L. Jahna. Celem działalności było podtrzymanie tradycji patriotycznych, tożsamości narodowej oraz ścisła współpraca z Niemieckim Związkiem Gimnastycznym (Deutsche Turnerschaft). W okresie Republiki Wei­marskiej towarzystwa gimnastyczne, zgodnie z profilem polityki rządowej, stały się bardziej ruchem gimnastyczno-nacjonalistycznym, co wynikało z niekorzystnych dla Niemiec postanowień traktatu wersalskiego. Wraz z dojściem Adolfa Hitlera do władzy niemieckie turnerstwo stało się ważną dziedziną działalności państwa na trzech podstawowych płaszczyznach: propagandy nordyckiej wyższości rasowej, sterowania nastrojami społeczeństw oraz przygotowania fizycznego Niemców, zwłaszcza młodzieży, do szeroko pojętej służby krajowi. Wnioski. Niemiecki Związek Gimnastyczny w Polsce działał w latach 1921–1939 na bazie wzorców Republiki Weimarskiej i III Rzeszy. Ważną rolę w realizacji programu DTP odgrywała wydawana w Polsce i Niemczech prasa turnerska.
Słowa kluczowe: Niemiecki Związek Gimnastyczny, turnerstwo, okres międzywojenny

Program assumptions of the German Gymnastics Association in Poland in years 1921–1939
Background. The purpose of the research was to present the program assumptions of the German Gymnastics Association in Poland in years 1921–1939 on the basis of the enquiry of archive materials, gymnastics newspapers, and German and Polish literature. Material and methods. Research materials included sources from the German and Polish archives, and gymnastics press from the interwar period. The methods of historical sources analysis, induction, deduction, synthesis, and comparison were applied. Results. The German Gymnastics Association in Poland was active in the Second Polish Republic in years 1921–1939. It was the biggest organization of physical culture among Germans in Poland, gathering over 6000 members, with over 100-year tradition, initiated by Friedrich L. Jahn. The purpose of the Association was to maintain patriotic traditions and the national identity, as well as to cooperate with the German Gymnastics Association. In the period of the Weimar Republic, gymnastic societies, in accordance with the government policy, became more a nationalist movement, which resulted from the decisions of the Treaty of Versailles unfavourable for Germany. In the Nazi Germany, the German gymnastic movement became an important field of state activity on three basic levels: propaganda of Nordic racial superiority, control of the mood of societies, and physical preparation of Germans to serve the state. Conclusions. The German Gymnastics Association in Poland was active in years 1921–1939, following the examples from the Weimar Republic and the Nazi Germany. The Polish and German gymnastics press played a considerable role in implementing the Association program.
Key words: German Gymnastics Association in Poland, gymnastics, interwar period

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 63 - 2018, 167-176

DOI:

Toruński sport żużlowy w latach 1930–1989

Anna Błaszkowska

Cel badań. Celem podjętych badań jest przedstawienie rozwoju sportu żużlowego w Toruniu na podstawie przeprowadzonej eksploracji zasobów archiwalnych i kwerendy zbiorów bibliotek regionalnych. Materiał i metody. Aby osiągnąć założone cele badawcze, przeprowadzono przede wszystkim analizę dostępnych materiałów archiwalnych i  literatury. Metoda ta umożliwiła sformułowanie pytań i hipotez badawczych. Dzięki użyciu metody opisowej możliwe było utrzymanie chronologii wydarzeń. Wyniki. Toruński Klub Żużlowy w latach 1930–1989 borykał się z licznymi problemami organizacyjnymi i finansowymi. Dysponował wprawdzie bardzo dobrą kadrą trenerską i zawodniczą, jednak nie zawsze odnosił oczekiwane sukcesy. Trudne początki lat 30. XX w., tragedia drugiej wojny światowej, a także brak potencjalnych organizatorów sportu motorowego w Toruniu na długo wykluczyły z rozgrywek ligowych toruński zespół. Pomimo licznych przeciwności sport żużlowy wpisał się jednak w historię sportu w tym mieście. Wnioski. Historia rozwoju sportu żużlowego w Toruniu sięga lat 30. XX w. Zgodnie z analizą dostępnych materiałów archiwalnych można stwierdzić, iż dyscyplina ta była nieodzownym elementem toruńskiej areny zmagań sportowych. Znakomici zawodnicy, którzy startowali w barwach Toruńskiego Klubu Żużlowego, bezpośrednio wpłynęli na rozwój tej dyscypliny sportu w Toruniu. Problemy, z jakimi borykali się przedstawiciele zarządu klubu były na tyle poważne, iż nie jednokrotnie zagroziły toruńskiemu sportowi motorowemu. Toruński sport motorowy w latach 1930–1989 wpłynął bezpośrednio na współczesną organizację tej dyscypliny sportu w Toruniu. W omawianym przedziale czasowym rozwijał się w sposób prawidłowy i adekwatny do stanu politycznego, ekonomicznego i społecznego państwa.
Słowa kluczowe: sport żużlowy, historia sportu, Toruń

Motorcycle speedway in Toruń in years 1930–1989
The article presents the development of speedway in Toruń in years 1930–1989. Speedway in Toruń has a long and interesting history, reaching back to 1930. Throughout the discussed period, the discipline faced a lot of organizational problems. What is the most important, though, is that speedway in Toruń has many lovers, and the sports club may expect their support. After 1930, the club took many efforts to become a professional speedway club with professional riders. As a result of numerous financial troubles and sports infrastructure problems, good riders moved to other clubs. However, the speedway sports club in Toruń function till today, and nowadays it is one of the best clubs on the local sports market.
Key words: speedway sport, history of sport, Toruń

• VIEW
• PDF