Rozprawy Naukowe 61 - 2018, 3-9

DOI:

Skłonności do podejmowania ryzyka wśród osób uprawiających różne odmiany sportu wspinaczkowego

Krzysztof Sas-Nowosielski, Mateusz Gutek

Cel badań. Porównanie skłonności do ryzyka wśród osób uprawiających różne dyscypliny wspinaczkowe: buldering, wspinaczkę lodową/drytooling, alpinizm/taternictwo, wspinaczkę tradycyjną (określaną także mianem „na własnej asekuracji”) oraz wspinaczkę sportową. Materiał i metoda. Badaniami objęto 284 osoby, w tym 69 kobiet. Zastosowano metodę sondażową, technikę ankietową, jako narzędzie badawcze wykorzystując Test Zachowań Ryzykownych Studenskiego. Wyniki. Średnia wyników skali testu wyniosła 67,44 i odniesiona do norm stenowych opracowanych przez Studenskiego oznacza silne skłonności do ryzyka i preferencję zachowań niosących ze sobą ryzyko. Kobiety i mężczyźni nie różnią się pod tym względem w sposób istotny, z wyjątkiem wymiaru Poczucia lękowej niepewności, która okazała się istotnie wyższa u kobiet. Była to zarazem jedyna zmienna niezależna od wieku. Różnice między uprawiającymi różne dyscypliny wspinaczkowe dotyczyły wymiarów: Poczucia wewnętrznego przymusu do ryzykowania oraz Świadomości uczestnictwa w zagrożeniu. W obu przypadkach najwyższe wyniki uzyskali alpiniści, natomiast najniższe uprawiający wspinaczkę sportową. Wnioski. Choć wspinaczkę zalicza się do sportów ekstremalnych, osoby uprawiające różne jej odmiany wykazują zróżnicowane skłonności do ryzyka.
Słowa kluczowe: wspinaczka, ryzyko, Test Zachowań Ryzykownych

Risk propensity among people practising various climbing disciplines
Background. The purpose of the study was to compare risk propensity among people practising various types of climbing: bouldering, drytooling, alpinism, traditional climbing, and sports climbing. Material and methods. The study involved 284 climbers, including 69 women. The participants filled in the Risky Behaviour Test by Studenski. Results. The mean test outcome was 67,44, which, when related to sten norms by Studenski, means strong risk propensity among climbers and preferences for risky behaviours. No gender differences were observed, except for anxiety uncertainty, which was significantly higher in female subjects. It was also the only factor that turned out not related to the age of the climbers. Differences between types of climbing concerned the compulsion to risk and awareness of participation in risk. In both cases, the highest scores were observed in alpinists and the lowest in sports climbers. Conclusions. Although climbing is generally recognized as one of the extreme sports, the risk propensity is different among climbers representing various types of this activity.
Key words: climbing, risk, Risky Behaviour Scale

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 61 - 2018, 10-26

DOI:

Wypadki wśród turystów podejmujących zimową aktywność górską – na przykładzie Tatr polskich

Marta Gawlas

Cel badań. Analiza wypadków, które miały miejsce zimą 2015/2016 na obszarze Tatr polskich, pod względem ich przestrzennego rozmieszczenia; określenie przyczyn subiektywnych i obiektywnych, które mogły doprowadzić do tych nieszczęśliwych zdarzeń. Materiał i metody. W analizie wypadków górskich, które miały miejsce zimą 2015/2016 na obszarze Tatr polskich, posłużono się danymi pochodzącymi z elektronicznych kronik Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Zostały one wyselekcjonowane i wprowadzone do programu komputerowego Microsoft Excel 2010, gdzie opracowano je w postaci tabeli i wykresów słupkowych. Wyniki i wnioski. Wypadki górskie, które zdarzyły się zimą 2015/2016, lokalizowały się zarówno w Tatrach Wysokich (50%), jak i w Tatrach Zachodnich (50%). Największy wpływ na ich wystąpienie miały czynniki wchodzące w skład kategorii: obiektywne (przyrodnicze) – ich udział wyniósł aż 95%. Najsilniejszą bodźcowość z tej kategorii wykazały – zarówno w Tatrach Wysokich (57%), jak i Zachodnich (67%) – czynniki należące do grupy meteorologiczno-klimatycznej. Spośród wszystkich analizowanych czynników subiektywnych (ludzkich) największy wpływ na wystąpienie zimą wypadku górskiego miała nieznajomość topografii Tatr polskich (63%). Najczęstszymi obrażeniami ciała turystów poszkodowanych w wypadkach górskich były skręcenia (23%) i złamania (19%). W analizowanym okresie na obszarze Tatr polskich miały miejsce cztery typy wypadków górskich: turystyczne (94%), taternickie (4%) oraz lawinowe i narciarskie (po 1%).
Słowa kluczowe: wypadki, Tatry polskie, zagrożenia ludzkie, zagrożenia naturalne, zima, Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe

Accidents among tourists undertaking winter mountain activity on the example of the Polish Tatra mountains
Background. The aim of the paper was to analyse mountain accidents in the Polish Tatra mountains in winter 2015/2016 in terms of their spatial distribution and identification of subjective and objective causes that could have influenced their occurrence. Material and methods. Electronic records of the Tatra Volunteer Search and Rescue were used for the analysis of winter mountain accidents in the Polish Tatras. The data were selected and introduced into the Microsoft Excel 2010 computer program; here, they were developed in the form of tables and bar charts. Results and conclusions. Winter mountain accidents in the Polish Tatra mountains were located in both the High Tatras (50%) and the Western Tatras (50%). The highest impact on winter mountain accidents was observed for objective (natural) factors (95%). The strongest stimulus among the objective factors was presented – both in the High Tatras (57%) and in the Western Tatras (67%) – by the meteorological and climatic factor group. Out of all the subjective (human) factors analysed, the lack of topography knowledge (63%) turned out to have the biggest impact on the occurrence of winter mountain accidents. The most frequent injuries occurring in mountain accidents were sprains (23%) and bone fractures (19%). During the studied period, four types of mountain accidents happened in the Polish Tatra mountains: tourist (94%), climbing-related (4%), as well as skiing and avalanche-related (1% each).
Key words: accidents, the Polish Tatra mountains, human dangers, natural hazards, winter, Tatra Volunteer Search and Rescue

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 61 - 2018, 27-39

DOI:

Zachowania zdrowotne i zachowania ryzykowne dla zdrowia wśród uczniów szkół gimnazjalnych województwa śląskiego

Halina Kulik, Karolina Falkiewicz, Józefa Dąbek, Beata Naworska

Cel badań. Celem badań była ocena niektórych zachowań zdrowotnych uczniów szkół gimnazjalnych oraz rozpoznanie przyczyn podejmowania zachowań ryzykownych dla zdrowia (palenia papierosów i picia alkoholu) z uwzględnieniem wieku i płci badanych. Materiał i metody. Badaniem objęto 503 uczniów szkół gimnazjalnych województwa śląskiego. Wśród nich było 252 dziewcząt (50,1%) i 251 (49,9%) chłopców. Średni wiek badanych wynosił 14,5 ± 0,8 roku. W badaniu zastosowano metodę sondażową, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki. Badana młodzież wykazywała zachowania antyzdrowotne. Ponad połowa ankietowanych (56,06%) spędzała wolny czas, siedząc przed komputerem. Średni wiek inicjacji alkoholowej wynosił 12,5 ± 1,9 roku, a tytoniowej 12,1 ± 2,2 roku i był niezależny od płci badanych uczniów ( p > 0,05), ale zależny od ich wieku. Wraz z wiekiem wzrastała liczba osób zarówno spożywających alkohol, jak i palących papierosy. Wnioski. Analizowane zachowania zdrowotne badanej młodzieży gimnazjalnej znacznie odbiegały od zaleceń dotyczących zdrowego stylu życia: obserwowano błędy w sposobie odżywiania, małą aktywność fizyczną oraz sedentarny tryb życia i stosowanie używek. Najczęstszymi przyczynami podejmowania przez badaną młodzież zachowań ryzykownych (palenia papierosów i picia alkoholu) były: zabawa, ciekawość i wpływ grupy rówieśniczej, a ich występowanie było niezależnie od płci, ale zależne od wieku badanych uczniów.
Słowa kluczowe: zachowania zdrowotne, zachowania ryzykowne, uczniowie szkół gimnazjalnych

Health behaviours and behaviours risky for health among junior high school students in the Silesian province
Background. The aim of the study was to assess some health behaviours of junior high school students and to identify the causes of risk behaviours (smoking tobacco and drinking alcohol), with the consideration of age and sex of the subjects. Material and methods. The study included 503 pupils from junior high schools in the Silesian province. The group consisted of 252 girls (50.1%) and 251 boys (49.9%). The average age of the respondents was 14.5 ± 0.8 years. The study employed a survey method, and the research tool was the author’s own questionnaire. Results. The studied youth presented anti-health behaviours. Over half of the respondents (56.06%) spent their free time sitting in front of the computer. The average age of alcohol initiation was 12.5 ± 1.9 years and of tobacco initiation 12.1 ± 2.2 years; it was independent of the sex of the students ( p > 0.05), but depended on their age. The number of pupils both consuming alcohol and smoking cigarettes increased with age. Conclusions. The analysed health behaviours of junior high school students deviated significantly from the recommendations for a healthy lifestyle: dietary errors, low physical activity, sedentary lifestyle and the use of stimulants were observed. The most frequent reasons for risk behaviours (smoking and drinking alcohol) were: fun, curiosity and influence of the peer group. Their occurrence was independent of gender, but dependent on age.
Key words: health behaviours, risk behaviours, junior high school students

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 61 - 2018, 40-48

DOI:

Techniki treningu mentalnego w powrocie do zdrowia po kontuzji

Jacek Przybylski, Dagmara Budnik-Przybylska, Ola Rosiak

Cel badań. Celem niniejszego artykułu jest opis wykorzystania technik treningu mentalnego w poszczególnych etapach procesu zdrowienia. Wizualizacja, motywacja, koncentracja na celu czy relaksacja znajdują zastosowanie w pracy ze sportowcami mającej na celu poprawę ich wyników przy optymalnym trybie treningowym. W sytuacji urazu przy właściwej jego percepcji oraz wsparciu mentalnym szkoleniowców, trenera, rodziny i bliskich w połączeniu z wyżej wymienionymi elementami zwiększa się efektywność rekonwalescencji. Materiał i metody. W artykule przedstawiono sylwetkę 24-letniej kobiety grającej amatorsko w futsal w sekcji akademickiej na pozycji bramkarza. Kontuzja miała miejsce 4 miesiące po rozpoczęciu treningów, podczas rozgrzewki przed meczem. Właściwy uraz polegał na złamaniu nasady dalszej kości promieniowej ręki prawej przy obronie strzału z pierwszego kontaktu na bramkę z 10 metra. Wyniki i wnioski. Rekonwalescencja została zakończona 3 miesiące później pełnym sukcesem i powrotem do treningu z optymalnym obciążeniem. Należy podkreślić pozytywny wpływ stosowania treningu mentalnego na proces zdrowienia.
Słowa kluczowe: trening mentalny, rehabilitacja, kontuzja, rekonwalescencja

Techniques of mental training in recovery after injury
Background. The purpose of the article was to present the usage of mental training techniques in the process of recovery after an injury. Material and methods. The research describes a futsal player who implemented elements of mental training during her recovery process. Results. The usage of visualization techniques accelerated physical and psychical regeneration. Proper perception of injury provided a basis to start physical convalescence. The application of elements of mental training in parallel with physical rehabilitation maximized its effectiveness. Strong motivation positively influenced recovery. Mental support of family, friends, the team, and the trainer was necessary for the player to return to full fitness. Relaxation turned out a factor supporting the treatment process. Concentration on the target and control increased the efficiency of the efforts. These results are evidenced by the documentation and the current form and disposition of the player. Conclusions. Such components as visualization, correct perception of injury, mental training, motivation, focus on the goal, increased sense of control, support, and relaxation holistically contributed to overcoming health-related and psychological limitations.
Key words: mental training, rehabilitation, injury, convalescence

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 61 - 2018, 49-60

DOI:

Zachowania zdrowotne matek a nieprawidłowa masa ciała dzieci

Anna Pacian, Teresa Kulik, Janusz Kocki, Monika Kaczoruk, Ewa Kawiak-Jawor

Cel badań. Głównym celem pracy było poznanie zachowań zdrowotnych matek w kontekście nieprawidłowej masy ciała dzieci. Materiał i metody. W badaniach wzięło udział 250 rodziców dzieci ze szkoły podstawowej. Badania ankietowe przeprowadzono anonimowo, od lutego do marca 2017 r. Respondentami w większości były matki. Z tego względu dalsze analizy wyników badań dotyczyły głównie 208 dzieci badanych matek. W celu poznania zachowań zdrowotnych matek przeprowadzono badania z wykorzystaniem metody sondażu diagnostycznego. Techniką badawczą było ankietowanie. Narzędzie badawcze stanowił standaryzowany kwestionariusz – Inwentarz Zachowań Zdrowotnych Juczyńskiego. Wyniki. Nadwaga i otyłość dotyczyła 38% dzieci w wieku 6–13 lat, niedowaga – 23% dzieci. Odsetek dzieci z prawidłową masą ciała wyniósł 38%. Niemal we wszystkich kategoriach zachowań zdrowotnych matek uzyskano wyższe wyniki w porównaniu z normami zaproponowanymi przez Juczyńskiego. Wnioski. We wszystkich kategoriach zachowań zdrowotnych matek zdecydowanie częściej uzyskano wyższe wyniki. Poniżej norm średnich znalazły się jedynie praktyki zdrowotne. Wykazano zależność pomiędzy wykształceniem matek a wynikiem ogólnym zachowań zdrowotnych oraz prawidłowymi nawykami żywieniowymi, zachowaniami profilaktycznymi i praktykami zdrowotnymi. Nie wykazano zależności pomiędzy zachowaniami profilaktycznymi matek a masą ciała dzieci na wymaganym poziomie istotności. Należy jednak wskazać istniejącą tendencję: wraz ze wzrostem masy ciała dzieci średnie wartości zachowań zdrowotnych matek ulegały zmniejszeniu.
Słowa kluczowe: dzieci, zachowania zdrowotne, matki, masa ciała, rodzice

Health behaviours of mothers and abnormal body mass in children
Background. Assessment of mothers’ health behaviours in the context of body mass of children. Material and methods. The study included the population of parents of children from a primary school in Lublin. The survey was conducted anonymously, between February and March, 2017. The majority of respondents were mothers. Therefore, further analysis of the results concerned 208 children of mothers who participated in the study. The study was conducted with the diagnostic survey method and the research technique was the authors’ questionnaire survey. The Inventory of Health Behaviours by Juczynski was applied as a research tool. Results. Overweight and obesity concerned 38% of children aged 6–13 years, underweight – 23.1% of children. Children with normal body constituted 38.9%. Almost in all categories of mother health behaviours, higher results were obtained compared with the standards proposed by Juczyński. Conclusions. In all categories of maternal health behaviours, definitely more often results higher than normal were obtained. Only the health practices were below the average standards. The relationship between maternal education and the overall health behaviour, as well as correct eating habits, preventive behaviours, and health practices was demonstrated. The relationship between prophylactic behaviour of mothers and body mass of children was statistically not significant. However, a trend should be indicated: with the increase of children’s body weight, the average values of mothers’ health behaviours decreased.
Key words: children, health behaviours, mothers, body weight, parents

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 61 - 2018, 61-76

DOI:

Ocena sposobu żywienia i poziomu aktywności fizycznej osób ćwiczących we wrocławskich fitness clubach

Katarzyna Graja, Małgorzata Suchanecka

Cel badań. Prawidłowy styl życia obejmuje zachowania prozdrowotne, takie jak właściwe odżywienie, odpowiednia dawka ruchu i niestosowanie używek. Zapewniają one zdrowie na długie lata życia. Celem pracy była ocena sposobu żywienia i aktywności fizycznej mężczyzn i kobiet ćwiczących we wrocławskich siłowniach i fitness clubach oraz ich wpływu na średnie wartości wybranych wskaźników antropometrycznych. Materiał i metody. Przebadano 56 mężczyzn i 51 kobiet ćwiczących we wrocławskich siłowniach i fitness clubach. Badani oceniali swój sposób żywienia i poziom aktywności fizycznej przy użyciu autorskiej ankiety. Wykonano też pomiary antropometryczne i na ich podstawie obliczono wskaźniki proporcji ciała. Grupę badawczą stanowiły głównie osoby młode, z wykształceniem wyższym, mieszkające w mieście, pracujące przeważnie umysłowo. Wyniki. Większość badanych korzystała z siłowni i fitness clubu kilka razy w tygodniu, uzupełniając to dodatkowymi aktywnościami. Mężczyźni i kobiety zazwyczaj odżywiali się właściwie, jedząc regularne, zbilansowane posiłki, unikając używek i rzadko stosując suplementy diety. Często sięgali po takie produkty jak owoce i warzywa, mięso, ryby, zaś rzadko po słodzone napoje i dania typu fast food. Wypijali również odpowiednie, zalecane dzienne ilości wody. Wnioski. W badaniach wykazano istotny wpływ niektórych czynników, np. regularności i ilości spożywanych posiłków, rodzaju produktów spożywczych czy też stosowania diet, na średnie wartości wskaźników antropometrycznych.
Słowa kluczowe: odżywianie, aktywność fizyczna, styl życia, pomiary antropometryczne

Assessment of the diet and level of physical activity in people exercising in fitness clubs in Wrocławs
Background. A good lifestyle includes healthy eating habits, such as proper nutrition, adequate dosage, and no use of stimulants, which ensure long-term health. The aim of the study was to evaluate the diet and physical activity of men and women frequenting gyms and fitness clubs in Wrocław and their impact on average values of selected anthropometric indicators. Material and methods. The total of 56 men and 51 women exercising in Wroclaw gyms and fitness clubs were examined. The subjects assessed their diet and level of physical activity with the use of a questionnaire developed by the authors; anthropometric measurements were performed and body proportions were calculated. Results. Most subjects attended a gym and fitness club several times a week, supplementing this with additional activities. The research group included mainly young people with higher education, living in a city, working intellectually. Men and women usually ate proper, regular, balanced meals, avoided stimulants, and rarely used dietary supplements. They often consumed products like fruit and vegetables, meat, fish, and rarely used sweetened beverages or fast food. They also drank the recommended daily amounts of water. Conclusions. The study proved a significant effect of some factors, such as regularity and amount of food intake, type of food, and diet on mean anthropometric values.
Key words: nutrition, physical activity, lifestyle, anthropometric measurements

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 61 - 2018, 77-87

DOI:

The assessment of functionalities of mobile applications supporting physical activity

Anna Tubek, Mariusz Duplaga

Background. Mobile applications are perceived as a promising form of supporting beneficial health behaviours. Solutions supporting physical activity remain one of the key areas of development in m-health. The main objective of the study was to assess functionalities of mobile applications supporting physical activity that are the most popular in Poland. Material and methods. The first 100 applications listed in the category of ‘Health and fitness’ of the ‘Best apps’ ranking in the Google Play online store were screened. From that list, 8 applications fulfilling the inclusion criteria were selected for analysis. Results. The reminders about training or established objectives was the most common functionality available in the analysed applications (88%, 7 out of 8 applications). Functionalities available in 5 out of 8 applications (63%) included a workout diary, sharing achievements with friends, and an option of verbal instructions during exercises. Two main categories of sports applications can be distinguished on the basis of the performed analysis: applications for monitoring and analysing physical activity (50%, n = 4) and applications providing instructional materials to support self-training. Conclusions. Mobile applications supporting physical activity are an important new tool for implementing health promotion interventions. Sports applications can contribute to maintaining trainings.
Key words: sport, health promotion, smartphones, m-health

Ocena funkcjonalności aplikacji mobilnych wspierających aktywność fizyczną
Cel badań. Aplikacje mobilne są postrzegane jako forma wsparcia korzystnych zachowań zdrowotnych. Jeden z głównych obszarów rozwoju tego typu rozwiązań to wspieranie aktywności fizycznej. Celem pracy była analiza zakresu funkcjonalności najpopularniejszych polskojęzycznych aplikacji mobilnych wspierających aktywność fizyczną. Materiał i metody. Wstępnej ocenie poddano 100 pierwszych aplikacji znajdujących się w rankingu „Najlepsze aplikacje” w kategorii „Zdrowie i fitness” internetowego sklepu Google Play. Ostatecznie analizą objęto 8 aplikacji spełniających przyjęte kryteria. Wyniki. Przeanalizowane aplikacje najczęściej udostępniały funkcję przypomnienia o treningach lub innych wyznaczonych celach. Oferowało ją 88% ( n = 7) aplikacji. Większość aplikacji (63%, n = 5) pozwalała także na prowadzenie dziennika ćwiczeń oraz udostępnianie znajomym informacji o wynikach i osiągnięciach sportowych. Tak samo częsta była opcja werbalnych instrukcji podczas wykonywania ćwiczeń. Przeprowadzona analiza aplikacji sportowych pozwala na wyróżnienie 2 kategorii: aplikacje pozwalające na monitorowanie i analizowanie aktywności fizycznej (50%, n = 4) oraz aplikacje udostępniające materiały instruktażowe w celu wsparcia samodzielnego treningu. Wnioski. Aplikacje mobilne wspierające aktywność fizyczną są istotnym nowym narzędziem do realizacji interwencji z zakresu promocji zdrowia. Aplikacje sportowe mogą się przyczyniać do zachowania regularności w treningach oraz motywują do ich kontynuowania.
Słowa kluczowe: sport, promocja zdrowia, smartfony, m-zdrowie

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 61 - 2018, 88-97

DOI:

Sport i turystyka w działalności Związku Harcerstwa Polskiego w województwie wołyńskim w latach 1921–1939

Daniel Bakota, Eligiusz Małolepszy, Teresa Drozdek-Małolepsza

Cel badań. Celem badań było przedstawienie sportu i turystyki w działalności Związku Harcerstwa Polskiego w województwie wołyńskim w latach 1921–1939. Związek Harcerstwa Polskiego był jedną z najprężniej działających polskich organizacji na Wołyniu. Materiał i metody. Wykorzystano źródła archiwalne oraz literaturę odnoszącą się głównie do dziejów wychowania fizycznego i sportu na Wołyniu i w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego, a także literaturę dotyczącą dziejów harcerstwa. Zastosowano metodę analizy źródeł historycznych, metodę syntezy, dedukcji i indukcji. Wyniki. W pracy ukazano działalność Związku Harcerstwa Polskiego w województwie wołyńskim w okresie międzywojennym. Przedstawiono struktury organizacyjne harcerstwa polskiego na Wołyniu wraz z infrastrukturą. Wśród różnych rodzajów działalności harcerze uprawiali też sport i turystykę. Podejmowali również próby zdobywania odznak sportowych. Wnioski. Związek Harcerstwa Polskiego wniósł znaczny wkład w rozwój sportu i turystyki na Wołyniu. Spośród dyscyplin sportu największą popularnością cieszyły się gry sportowe, sporty wodne oraz strzelectwo. Dość istotny był udział harcerstwa województwa wołyńskiego w zdobywaniu Państwowej Odznaki Sportowej, Odznaki Strzeleckiej i Odznaki Łuczniczej.
Słowa kluczowe: Polska, Wołyń, okres międzywojenny, kultura fizyczna

Sport and tourism in the activity of the Polish Scouting and Guiding Association in the Volhynian province in years 1921–1939
Background. The aim of the study was to present sport and tourism in the activity of the Polish Scouting and Guiding Association in the Volhynian province in years 1921–1939. The Polish Scouting and Guiding Association was one of the most vigorous Polish organizations in Volyn. Material and methods. The materials included archival sources and literature relating mainly to the history of physical education and sport in Volyn and in Poland in the interwar period, as well as literature on the history of scouting. The methods used were: analysis of historical sources, synthesis, deduction, and induction. Results. The paper discusses the activity of the Polish Scouting and Guiding Association in the Volhynian province in the interwar period. The organizational structures of the Polish scouting in Volyn, as well as the related infrastructure are presented. Among different types of activity, scouts also practised sport and tourism. They also participated in tests to gain sports badges. Conclusions. The Polish Scouting and Guiding Association contributed significantly to the development of sport and tourism in Volyn. Among sports disciplines, those enjoying greatest popularity were sports games, water sports, and shooting. The participation of scouts of the Volhynian province in obtaining the National Sports Badge, Shooting Badge, and Archery Badge was also quite considerable.
Key words: Poland, Volyn, interwar period, physical culture

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 61 - 2018, 98-110

DOI:

Infrastruktura sportowa i działalność organizacyjna I Lwowskiego Klubu Sportowego Czarni  w świetle lokalnej prasy (1920–1939)

Leon Rak

Cel badań. I Lwowski Klub Sportowy Czarni założony został przez Polaków przed I wojną światową. Główną formą aktywności jego członków w tamtym czasie była piłka nożna. Niniejsza praca miała na celu zaprezentowanie rozwoju infrastruktury sportowej klubu oraz jego struktur organizacyjnych. Materiał i metody. Podstawowymi materiałami źródłowymi wykorzystanymi w artykule były lokalne lwowskie dzienniki: „Słowo Polskie”, „Wiek Nowy”, „Gazeta Lwowska” i „Kuryer Lwowski” z lat 1920–1939. W badaniach zastosowano następujące metody: analizę źródeł historycznych, metodę indukcji, dedukcji i syntezy oraz metodę porównawczą. Wyniki. W analizowanym okresie klub zbudował wzorcowy park sportowy, który składał się z boiska piłkarskiego, bieżni, wielu kortów tenisowych oraz wieży do skoków spadochronowych. Zaprojektowano również tor motocyklowy. Członkowie klubu uprawiali sport łącznie w 23 sekcjach sportowych. Wnioski. Działalność I LKS Czarni miała znaczący wpływ na rozwój sportu we Lwowie w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
Słowa kluczowe: Lwów, sport, kluby sportowe, Polska

Sports infrastructure and organisation of the First Sports Club of Lviv ”Czarni” in the light of local press (1920–1939)
Background. The First Sports Club of Lviv Czarni was founded by Poles before World War I. At that time, the main field of its members’ activity was football. The aim of the study was to present the development of the club’s sports infrastructure and its organizing structures. Material and methods. The source material was Lviv local press: ‘Słowo Polskie’, ‘Wiek Nowy’, ‘Gazeta Lwowska’ and ‘Kuryer Lwowski,’ volumes from years 1920–1939. The methods of historical sources analysis, induction, deduction, synthesis, and comparison were applied. Results. In the studied period, the club built a model sports park, involving a football field, a running track, and several tennis courts, as well as parachute jump devices. A motorcycle track was also designed. The club members practised sport in 23 sports sections. Conclusions. The activity of the sports club of Czarni had a considerable influence on the development of sport in Lviv.
Key words: Lviv, sport, sports clubs, Poland

• VIEW
• PDF

Rozprawy Naukowe 61 - 2018, 111-122

DOI:

Bieszczadzkie Wodne Ochotnicze Pogotowie  Ratunkowe – 40 lat działalności (1976–2016)

Iwona Tabaczek-Bejster, Artur Szymański, Jerzy Kiszka

W 2016 r. Bieszczadzkie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (BWOPR) obchodziło uroczyście jubileusz 40-lecia swojego istnienia. W związku z tym autorzy niniejszego opracowania postanowili w zarysie przedstawić działalność tej prężnie działającej i potrzebnej społecznie organizacji. W artykule zawarto również krótkie wprowadzenie dotyczące powstania i działalności WOPR na terenie Polski oraz ziemi rzeszowskiej. Na potrzeby referatu dokonano kwerendy źródłowej w Składnicy Akt Bieszczadzkiego WOPR w Krośnie oraz skorzystano ze wspomnień uczestników opisywanych wydarzeń.
Słowa kluczowe: ratownictwo wodne, Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Krosno

Forty years of Bieszczady Voluntary Water Rescue Service (1976–2016)
In 2016, the Bieszczady Voluntary Water Rescue Service celebrated their 40th anniversary. Therefore, the authors of this study present an outline of the activity of this resiliently functioning organization. The article also includes a brief introduction referring to the origin and activity of the Voluntary Water Rescue Service in Poland and in the region of the city of Rzeszow. For the development of the paper, the authors performed queries in the library of the Bieszczady Voluntary Water Rescue Service in Krosno; memories were also collected of the participants of the described events
Key words: water rescue, Voluntary Water Rescue Service, Krosno

• VIEW
• PDF